امروزه، مواد پاککننده و لوازم آرایشی مدرن عمدتاً جایگزین استفاده از بوراکس شدهاند. همچنین، اسلایم را میتوان با مواد دیگری مانند نشاسته ذرت تهیه کرد. با این حال، برخی افراد به دلیل تبلیغ بوراکس به عنوان یک ماده \”سبز\”، همچنان از آن استفاده میکنند. اما آیا این ماده ایمن است؟
بوراکس چیست؟
بوراکس که با نام تترابورات سدیم نیز شناخته میشود، یک ماده معدنی پودری سفید است که برای چندین دهه به عنوان یک محصول پاککننده مورد استفاده قرار گرفته است. این ماده کاربردهای زیادی دارد:
به پاک کردن لکهها، کپک و قارچ در خانه کمک میکند. میتواند حشرات مانند مورچه را از بین ببرد. در مواد شوینده لباسشویی و پاککنندههای خانگی برای سفید کردن و پاک کردن آلودگی استفاده میشود. میتواند بو را از بین ببرد و آب سخت را نرم کند.
در محصولات آرایشی، بوراکس گاهی اوقات به عنوان امولسیفایر، بافر یا نگهدارنده برای محصولات مرطوبکننده، کرمها، شامپوها، ژلها، لوسیونها، بمبهای حمام، اسکرابها و نمکهای حمام استفاده میشود.
بوراکس همچنین مادهای است که با چسب و آب ترکیب میشود تا \”اسلایم\” را بسازد، مادهای چسبناک که بسیاری از کودکان از بازی با آن لذت میبرند.
جهت خرید بوراکس و اطلاع از قیمت انواع این ماده با کارشناسان شرکت بهبود شیمی هامون در تماس باشید.
اصطلاح رایج \”بوراکس\” به گروهی از ترکیبات مرتبط اشاره دارد که با میزان آب موجود در آنها متمایز میشوند، انواع بوراکس عبارتند از:
- بوراکس بدون آب یا تترابورات سدیم (Na₂B₄O₇): این نوع بوراکس فاقد آب است.
- پنتاهیدرات بوراکس (Na₂B₄O₇·۵H₂O): این نوع بوراکس حاوی پنج مولکول آب در هر واحد فرمول شیمیایی است.
- دهیدرات بوراکس (Na₂B₄O₇·۱۰H₂O): این نوع بوراکس حاوی ده مولکول آب در هر واحد فرمول شیمیایی است.
آیا مصرف یا استفاده از بوراکس روی پوست ایمن است؟
بوراکس به عنوان یک محصول سبز به بازار عرضه میشود زیرا حاوی فسفات یا کلر نیست. در عوض، ماده اصلی آن تترابورات سدیم، یک ماده معدنی طبیعی است.
گاهی اوقات مردم تترابورات سدیم – ماده اصلی بوراکس – را با اسید بوریک که خواص مشابهی دارد اشتباه میگیرند. با این حال، اسید بوریک معمولاً فقط به عنوان آفت کش استفاده میشود و بسیار سمیتر از تترابورات سدیم است، بنابراین باید با دقت بیشتری با آن برخورد کرد.
اگرچه این ترکیبات مبتنی بر بور هستند، اما هیچ کدام برای نوشیدن بیخطر نیستند.
در حالی که بوراکس ممکن است طبیعی باشد، به این معنی نیست که کاملاً بیخطر است. بوراکس اغلب در جعبهای با برچسب هشدار دهنده عرضه میشود که به کاربران هشدار میدهد این محصول باعث تحریک چشم میشود و در صورت بلعیدن ممکن است مضر باشد.
در حالی که بوراکس یک نرمکننده شیمیایی آب است که میتوان آن را مستقیماً به لباسشویی اضافه کرد، به این معنی نیست که مصرف خوراکی آن بیخطر است.
در واحدهای اختصاصی نرمکننده آب خانگی که به ماده فعال در بوراکس (تترابوررات سدیم) متکی هستند، این ماده شیمیایی در مخزن نمک قرار میگیرد و هرگز با آب آشامیدنی تازه تماس پیدا نمیکند.
در حالی که افراد بیشتر در خانه با بوراکس در تماس هستند، ممکن است در محل کار، مانند کارخانهها یا کارخانههای استخراج و پالایش بوراکس نیز با آن روبرو شوند.
مؤسسه ملی بهداشت ایالات متحده متوجه شده است که بوراکس با چندین اثر سوء بر سلامت انسان مرتبط است. این موارد عبارتند از:
- تحریک
- مشکلات هورمونی
- سمیت
- مرگ
تحریک:
قرار گرفتن در معرض بوراکس میتواند پوست یا چشم را تحریک کند و همچنین در صورت استنشاق یا تماس با بدن، میتواند آن را تحریک کند. افرادی که در معرض بوراکس قرار داشتهاند، از سوختگی ناشی از آن گزارش کردهاند. علائم قرار گرفتن در معرض بوراکس عبارتند از:
- بثورات پوستی
- عفونت دهان
- استفراغ
- تحریک چشم
- حالت تهوع
- مشکلات تنفسی
مشکلات هورمونی:
بر این باور است که قرار گرفتن در معرض مقادیر بالای بوراکس (و اسید بوریک) باعث برهم خوردن هورمونهای بدن میشود. آنها به ویژه ممکن است بر تولید مثل مردان تأثیر بگذارند و تعداد اسپرم و میل جنسی را کاهش دهند.
در یک مطالعه، دانشمندان دریافتند که موش صحراییهایی که با بوراکس تغذیه شده بودند، آتروفی بیضه یا همان اندامهای تولید مثل را تجربه کردند. در زنان، بوراکس ممکن است باعث کاهش تخمکگذاری و باروری شود. در حیوانات آزمایشگاهی باردار، مشخص شد که قرار گرفتن در معرض سطوح بالای بوراکس از جفت عبور میکند، به رشد جنین آسیب میرساند و باعث کمبود وزن هنگام تولد میشود.
سمیت:
اگر بلعیده یا استنشاق شود، بوراکس به سرعت توسط بدن تجزیه میشود. دانشمندان قرار گرفتن در معرض بوراکس – حتی از طریق لوازم آرایشی – را با آسیب به اندامها و مسمومیتهای جدی مرتبط دانستهاند.
مرگ:
اگر کودکی کم سن و سال تنها ۵ تا ۱۰ گرم بوراکس بخورد، ممکن است دچار استفراغ شدید، اسهال، شوک و مرگ شود. کودکان خردسال ممکن است از طریق تماس دست به دهان در معرض بوراکس قرار بگیرند، به خصوص اگر با اسلایمی که با بوراکس ساخته شده بازی کنند یا روی زمینی که سمپاشی با بوراکس انجام شده است، بخزند.
دوز کشنده مصرف بوراکس برای بزرگسالان بین ۱۰ تا ۲۵ گرم تخمینزده میشود.
بنیاد دیوید سوزوکی هشدار میدهد که بوراکس خطرات جدی برای سلامتی دارد. برای کاهش این خطر، مردم میتوانند محصولات حاوی بوراکس را که به طور معمول استفاده میکنند با جایگزینهای ایمنتر جایگزین کنند. برخی از جایگزینهای پیشنهادی این بنیاد عبارتند از:
- ضدعفونیکنندههایی مانند: پراکسید هیدروژن خوراکی، نصف لیمو، نمک، سرکه سفید و روغنهای ضروری.
- شویندههای لباسشویی مانند: سفیدکننده اکسیژن مایع یا پودری، جوش شیرین و سودااش (جوش شیرین خور)
- پاککنندههای کپک و قارچ مانند: نمک یا سرکه سفید.
- لوازم آرایشی حاوی مواد طبیعی به جای بوراکس یا اسید بوریک.
کانادا و اتحادیه اروپا استفاده از بوراکس را در برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی محدود میکنند و الزام میکنند که هر محصول حاوی این مواد برچسبی داشته باشد که نشان دهد برای استفاده روی پوست شکسته یا آسیب دیده مناسب نیست. چنین مقررات ایمنی در ایالات متحده وجود ندارد.
نحوه استفاده ایمن از بوراکس:
به طور کلی، استفاده از بوراکس به عنوان یک ماده تمیزکننده، در صورت رعایت اقدامات احتیاطی مناسب، ایمن تلقی میشود. استفاده ایمن از بوراکس به حداقل رساندن میزان تماس شما با آن بستگی دارد.
برای ایمنی بیشتر، این نکات را دنبال کنید:
- از محصولات آرایشی حاوی بوراکس استفاده نکنید.
- همیشه بوراکس را از دهان خود دور نگه دارید تا از استنشاق آن جلوگیری کنید.
- هنگام استفاده از بوراکس به عنوان پاککننده در خانه، دستکش بپوشید.
- بعد از شستن با بوراکس، ناحیه مورد نظر را کاملاً با آب بشویید.
- در صورت تماس بوراکس با پوست، دستهای خود را با صابون بشویید.
- قبل از خشک کردن و پوشیدن لباسهایی که با بوراکس شسته شدهاند، حتماً آنها را کاملاً آبکشی کنید.
- هرگز بوراکس را در دسترس کودکان قرار ندهید، چه در جعبه باشد و چه در خانه استفاده شود. از بوراکس برای ساخت اسلایم با کودکان استفاده نکنید.
- از استفاده از محصولات حاوی بوراکس و اسید بوریک در اطراف حیوانات خانگی خودداری کنید. این شامل اجتناب از استفاده از بوراکس به عنوان آفت کش روی زمین است، جایی که حیوانات خانگی ممکن است در معرض آن قرار بگیرند.
- هنگام استفاده از بوراکس به عنوان پاککننده، آن را از چشم، بینی و دهان خود دور نگه دارید تا خطرات ناشی از آن را به حداقل برسانید.
- هنگام استفاده از بوراکس، هر گونه زخم باز روی دست خود را بپوشانید. بوراکس به راحتی از طریق زخمهای باز روی پوست جذب میشود، بنابراین پوشاندن آنها میتواند خطر ابتلا به آن را کاهش دهد.