گرام و گرامافون در کل یک سیستم هستند و برای پخش صدای ضبط شده و موسیقی کاربرد دارد
دستگاه گرام
دستگاه گرام جدیدتر است و به صورت برقی ساخته شده است، برای اینکه صدا پخش شود نیاز به آمپلی فایر یا تقویت کننده صدا دارد و صدا از بلندگو پخش می شود که در بعضی مدل ها بلندگو در داخل گرام و در بعضی دیگر باندها به صورت جداگانه قرار گرفته اند .
در بعضی مدل ها نیز نوار کاست، ریل و رادیو بصورت طبقاتی در کنار هم قرار دارند .
صفحه گرام
صفحه های گرام از جنس پلاستیک فشرده و در سه سایز چهل و پنج دور ,سی و سه دور و هفتاد و هشت دور هستند.
دستگاه گرامافون
گرامافون یا فونوگراف قدیمی تر از گرام است که از دههٔ ۱۸۷۰ تا دههٔ ۱۹۸۰ میلادی بود. اواخر عصر ناصری به ایران آمد و آن را در آن زمان دستگاه «حافظالصّوت» یا «حبسالصّوت» میخواندند و مینوشتند.
گرامافون در دو نوع شیپوری و بدون شیپور که صدا از داخل جعبه پخش می شود ساخته شده است که هردو کوکی هستند و صدا از طریق ارتعاشات مکانیکی تولید می شود.
نمونه شیپوری:
نمونه جعبه ای:
گرامافون اختراع توماس ادیسون بود. یک گرامافون (یا فونوگراف) با دستگاههای مدرن و مجهز کنونی بسیار متفاوت است. با این حال، از اصول فنیِ مشترکی پیروی میکنند؛ یعنی اصول ضبط کردن صدا همان است که در زمان ادیسون بود.
برای این کار چند چیز لازم است:
۱) یک لوله که مانند میکروفون در برابر دهان قرار میگیرد تا ارتعاشهای صوتی بتوانند در آن جمع شوند و عبور کنند.
۲) یک صفحه گردان که به راحتی و نرمی بر جای خود میلغزد.
۳) یک سوزن یا چیز ی شبیه به آن. البته این سوزن و صفحه گردان هر دو در انتهای «لوله» قرار میگیرند.
۴) یک صفحه مومی و نرم که بر روی «صفحهٔ گردان» نشسته، در زیر یک سوزن پیوسته میچرخد.
صفحه گرامافون
صفحه گرامافون یا صفحه وینیل ابزاری برای ذخیرهسازی صدا و موسیقی به صورت آنالوگ است. از این صفحه در قرن بیستم به صورت گسترده استفاده میشد. صفحه گرامافون توسط دستگاهی به نام گرامافون یا فونوگراف قابل پخش است.
صفحه گرامافون از یک دیسک تخت باجنس پلی وینیل کلراید (تقریبا سنگی) که شکننده می باشد ساخته شدهاست. صدا بر روی یک شیار بسیار باریک که از دور تا دور لبه خارجی صفحه به سمت مرکز آن میرود ضبط میشود. دستگاه گرامافون دارای سوزنی است که شیار روی صفحه را لمس میکند و بدین ترتیب صدای ضبط شده بر روی شیار، پخش میشود. از هر دو طرف صفحه میتوان استفاده کرد و معمولاً صداهایی که روی هر یک از طرفین صفحه ضبط شدهاند با هم متفاوت هستند.
صفحات گرامافون در اندازههای مختلف و سرعتهای مختلف تولید میشوند. تقسیمبندی آنها بر اساس قطر، سرعت بر حسب دور بر دقیقه و گنجایش آنها میباشد. همچنین کیفیت صدای ضبط شده آنها بر اساس کانالهای صوتی مونو، استریو و کوادرافونیک از دیگر ویژگیهای طبقهبندی آنهاست. جدول زیر بیانگر انواع آنهاست.
قطر (اینچ) | سرعت (دور بر دقیقه) | ظرفیت هر طرف (دقیقه) | توضیحات |
---|---|---|---|
۱۲ | ۱/۳ ۳۳ | ۳۰ | مخصوص صفحات پر آهنگ |
۱۲ | ۴۵ و ۱/۳ ۳۳ | ۱۵ | |
۱۰ | ۴۵ و ۱/۳ ۳۳ | ۱۵ | |
۱۰ | ۷۸ | ۳ | |
۷ | ۴۵ و ۱/۳ ۳۳ | ۵ و ۷ | |
۷ | ۴۵ | ۳ |
ضبط صدا در صفحه گرامافون
اکنون اگر کسی در برابر آن لوله یا میکروفن حرف بزند یا آواز بخواند، ارتعاشهای صوتی اش از درون آن گذشته، به صفحه گردان برخورد میکند و آن را میلرزاند. آنگاه همراه با این صفحه گردان، صفحه مومی نیز میلغزد و سوزنی که بر رویش قرار گرفته، پیوسته شیارهایی بر روی آن نقش میزند. بدین گونه، سوزن پیوسته شیارهایی منظم و دایره وار پشت سر هم روی صفحهٔ مومی ایجاد میکند و با حک کردن ارتعاشهای صوتی، صدای گوینده یا خواننده را در گرامافون ضبط میکند. البته مسیر این شیارها، حلزونوار، از پیرامون صفحه به داخل و به سوی مرکز آن میباشد.
برای این که صدای ضبطشده را دگر بار بشنویم سوزن نرمتری به جای سوزن اولی قرار میدهیم. اکنون صفحه مومی را زیر این سوزن به گردش درمیآوریم، خواهیم دید که سوزن درست در لای شیارهایی که سوزن قبلی ایجاد کرده، گردش میکند. بر اثر گردش سوزن، دوباره صفحه گردان نیز به ارتعاش در میآید. آن گاه بر اثر این ارتعاش است که صدایی که قبلاً ضبط شده در لوله طنین میافکنَد و بدینگونه دوباره صدای ضبطشده را خواهیم شنید.
نتیجه گیری :
اگر دستگاهی کوکی بود و صفحه سنگی مصرف می کند گرامافون می گویند که قدیمی تر است و اگر برقی بود و صفحه پلاستیکی مصرف می کند گرام است که جدیدتر است. صفحه سنگی خیلی گرانتر و بسیار کمتر از صفحه پلاستکی در بازار پیدا می شود.
توجه: گرامهای جدید چینی که در بازار موجود هستند، آنها اصالت گرام بودن را ندارند چون فلش خور هستند که شکل گرام را دارند. پیدا کردن گرام و گرامافون تمیز و اصل در بازار سخت شده است.
۲ دیدگاه
سلام ممنون مفید بود.
خیلی خوب بود بزرگوار. بهتر از این نمیشد، ساده و مفید.
همیشه همینا برام سوال بود که دگ به لطف شما نیست. خیلی ممنونم
بیشتر موفق باشید