مفهوم مثلث نوردهی در عکاسی به عنوان راهی برای خروج از حالت خودکار و بررسی ایده تنظیم دستی نوردهی شناخته می شود. سه تنظیم اصلی برای این منظور ISO، دیافراگم و سرعت شاتر است. در این مقاله قصد داریم با سرعت شاتر در عکاسی دیجیتال بیشتر آشنا شویم.
سرعت شاتر چیست
جمله “مدت زمانی است که شاتر باز است” بهترین و ساده ترین تعریف برای سرعت شاتر به شمار می آید. در عکاسی دیجیتال، سرعت شاتر مدت زمانی است که سنسور دوربین، تصویر صحنه ای که سعی در ثبت آن دارد را “مشاهده” می کند.
بهتر است موضوع “سرعت شاتر” را به چند قطعه کوچک تقسیم کنیم تا علاقه مندان به عکاسی دیجیتال بهتر آن را درک کنند:
۱- سرعت شاتر بر حسب ثانیه یا در بیشتر موارد کسری از ثانیه اندازه گیری می شود هرچه مخرج این کسر بزرگتر باشد، سرعت بیشتر می شود؛ برای مثال ۱/۱۰۰۰ بسیار سریعتر از ۱/۳۰ ثانیه است.
۲- در بیشتر موارد احتمالاً به سرعت شاتر ۱/۶۰ ثانیه یا بیشتر نیاز است زیرا استفاده از هر سرعت کندتری، بدون لرزش دوربین بسیار مشکل است. لرزش دوربین زمانی اتفاق می افتد که دوربین در حالی که شاتر باز است، حرکت کند و باعث تار شدن عکس ها شود. اگر از سرعت شاتر آهسته استفاده شود (هر سرعتی کمتر از ۱/60s)، وجود سه پایه یا نوعی فناوری تثبیت کننده تصویر بسیار ضروری است.
۳ – سرعت شاتر موجود در اکثر دوربین های دیجیتال با هر افزایش، دو برابر (تقریبا) می شود. در نتیجه، به طور کلی می توان از سرعت شاتر ۱/500s ، ۱/250s ، ۱/125s ، ۱/60s ، ۱/30s ، ۱/15s ، ۱/8s و غیره استفاده کرد. با دو برابر شدن این عدد تنظیمات دیافراگم میزان نوری وارد شده را نیز دو برابر می کند.
۴ – برخی از دوربین های دیجیتال امکان بسیار کند بودن سرعت شاتر را فراهم می کنند؛ سرعتی که کسری از ثانیه نیست بلکه در ثانیه اندازه گیری می شود (به عنوان مثال، ۱، ۱۰، ۳۰ ثانیه و غیره). این موارد در شرایط بسیار کم نور و هنگامی که به دنبال ثبت حرکت زیاد در یک عکس باشیم، استفاده می شود.
۵ – برای ثابت نشان دادن حرکت در تصویر (مانند عکس پرنده در تصویر اصلی مقاله و موج سوار در زیر)، باید سرعت شاتر سریع تر و برای اینکه حرکت تار دبده شود، باید سرعت شاتر کمتری انتخاب شود. انتخاب سرعت بسته به سرعت سوژه در عکس و میزان تمایل عکاس به تار شدن آن، متفاوت است.
در تصویر پرنده، سرعت شاتر ۱/۱۰۰۰ ثانیه بوده است، بدین معنا که با وجود سرعت بسیار زیاد بال های پرنده، به نظر می رسد که در ثانیه ای کوتاه منجمد شده است. عکس موج سوار دارای سرعت شاتر سریع (حدود ۱/۴۰۰۰ ثانیه) بوده است که حتی قطرات آب به وضوح دیده می شوند.
۵ – حرکت همیشه بد نیست. بسیاری از عکاسان دیجیتال در اکثر موارد از سرعت شاتر سریع استفاده می کنند و اعتقادی به ثبت حرکت در تصویر ندارند. اما مواقعی وجود دارد که حرکت نه تنها خوب بلکه نیاز است.
به عنوان مثال، هنگامی که قصد نشان دادن حرکت یا سرعت جریان آب در چشم انداز دریا یا آبشار را داریم یا در هنگام عکس برداری از ماشین مسابقه، انتخاب سرعت شاتر طولانی تر راهی است برای نشان دادن حرکت در تصویر. البته در این موارد برای جلوگیری از تار شدن باید از سه پایه استفاده شود.
به عنوان مثال در این عکس از آبشار، سرعت شاتر حدود ۱ ثانیه بوده است، بنابراین حرکت آب به خوبی در تصویر مشاهده می شود.
در تصویر زیر در یک ایستگاه مترو، سرعت شاتر حدود ۲ ثانیه بوده بنابراین حرکت قطار به زیبایی تار شده است.
کلام آخر
به یاد داشته باشید که تفکر در مورد سرعت شاتر جدا از دو عنصر دیگر مثلث نوردهی (دیافراگم و ISO) فایده چندانی نخواهد داشت. با تغییر سرعت شاتر، باید یک یا هر دو عنصر دیگر نیز تغییر یابد تا توازن برقرار باشد.
به عنوان مثال اگر سرعت شاتر خود را یک پله افزایش دهید (یرای مثال از ۱/125s به ۱/250s)، در واقع نور وارد شده به دوربین نصف می شود. برای جبران این امر، احتمالاً اندازه دیافراگم نیز باید افزایش یابد (به عنوان مثال ، از f/16 به f/11). جایگزین دیگر، انتخاب ISO بالاتر است (برای مثال ممکن است بخواهید از ISO 100 به ISO 200 بروید).
امیدواریم این مقدمه کوتاه برای سرعت شاتر مفید واقع شده باشد. در مقاله ISO چیست با ایزو آشنا شدیم؛ در مقاله های آینده سعی می کنیم تا با عنصر مهم دیگر مثلث نوردهی، دیافراگم، بیشتر آشنا شویم.
