دره مارینر که حدود یک پنجم از سطح مریخ را پوشش می دهد به عنوان بزرگترین دره منظومه شمسی شناخته می شود. در این مقاله به بررسی حقایقی درباره این پدیده عجیب می پردازیم.
مشخصات و ویژگی های بزرگترین دره منظومه شمسی
دره مارینر در مریخ 4000 کیلومتر امتداد دارد. در برخی نقاط، عرض دره به ۲۰۰ کیلومتر می رسد و نقاطی از آن دارای عمقی برابر با ۱۰ کیلومتر است. اگر این سیستم بر روی زمین قرار داشت، در سراسر ایالات متحده از لس آنجلس تا ساحل اقیانوس اطلس امتداد می یافت.
این دره وسیع را می توان از طریق تلسکوپ از زمین به عنوان زخمی تیره در سطح سیاره مشاهده کرد. ویژگی های معروف به چاسماتا (chasmata)، فرورفتگی های شیب دار که شبیه دره های روی زمین است، بر این دره نیز حاکم است.
مارینر در منطقه ای در لبه غربی، جایی که تصور می شود منشأ آتشفشانی دارد، آغاز می شود. دو چاسماتای موازی به سمت شرق کشیده شده اند و حاوی جریان گدازه و گسل هایی از برآمدگی هستند.
Coprates Chasma در شرق دورتر قرار دارد و با رسوبات لایه ای که ممکن است از رانش زمین یا مواد باد زده ایجاد شده باشد، تشکیل شده است. اگرچه ممکن است زمانی این منطقه دریاچه های جداگانه ای را در خود جای داده باشد.
تشکیل دره
در طول سال ها، دانشمندان تعدادی نظریه در مورد شکل گیری بزرگترین دره منظومه شمسی ارائه کرده اند. فرسایش حاصل از آب و خروج ماگمای زیرسطحی هر دو احتمال اولیه بودند.
امروزه تصور می شود که تشکیل منطقه تارسیس ممکن است به شکل گیری دره کمک کرده باشد. منطقه تارسیس شامل چندین آتشفشان بزرگ از جمله کوه المپوس، بزرگترین کوه منظومه شمسی است.
هنگامی که سنگ مذاب در منطقه آتشفشانی فشار آورد و آتشفشانهای عظیمی را ۳.۵ میلیارد سال پیش تشکیل داد، پوسته به سمت بالا حرکت کرد. این حرکت، پوسته را شکسته و باعث ایجاد گسل و شکستگی های بزرگی در سطح سیاره شد. چنین شکستگی هایی که با گذشت زمان در حال رشد بودند، سیستم عظیمی از دره را به وجود آورد.
نشانه های جاری شدن سیلاب به ویژه در انتهای شرقی، کاملا مشهود است. آب شتابان از طریق کانال ها به مناطق پست سرازیر شد و مجموعه ای از کانال ها را حک کرد. دانشمندان هنوز نمی دانند که آیا سیل در مدت زمان کوتاهی رخ داده است یا اینکه یک سیل بزرگ با مچومعه ای از سیلاب های کوچکتر همراه بوده است.
در همان زمان، دره ها به آرامی در مقیاس های کوچکتر گسترش یافتند زیرا آب های زیرزمینی به بیرون نفوذ می کردند و سنگ و رسوب را در مقادیر کمتری از خود دور می کردند. زمین لرزه نیز به بزرگتر شدن ویژگی ها کمک کرد، گاهی اوقات تا ۱۰۰ کیلومتر باعث بزرگتر شدن آن می شد. جریان گدازه و ریزش خاکستر از آتشفشان های مجاور نیز ممکن است در شکل گیری ویژگی پیچیده نقش داشته باشد.
این دره بزرگ در سال ۱۹۷۲ توسط فضاپیمای مارینر ۹ ناسا اولین ماهواره ای که به دور یک سیاره دیگر چرخید، کشف شد. از این رو مارینر نام گذاری شد.
