برای راه‌اندازی یک کامپیوتر جدید معمولا مسیر مشابهی طی می‌شود: شما GPU و CPU را بر اساس نکاتی که برایتان مهم است انتخاب میکنید. بعد معمولا بر اساس بودجه تان و CPU انتخابی و سایر گزینه‌ها اقدام به خرید میکنید. این مطلب شامل نکات مهم در خرید مادربورد است که می‌تواند به شما کمک کند.
نکات پایه‌ای و مهم در خرید مادربورد
از آنجایی که GPU و CPU بیشترین تاثیر ماندگار را بر نحوه عملکرد کامپیوتر دارند، طبیعی است که پروسه خرید را با آن‌ها شروع کنید. یک مادربورد در هر صورت می‌تواند تغییر قابل توجهی ایجاد کند. این موضوع می‌تواند در کیفیت کلی مادربورد و ویژگی‌های خاص مورد نظر شما خلاصه شود.
بگذارید نگاهی مختصر به نکات مهم در خرید مادربورد داشته باشیم. به جزییات مسائل ساده مثل نوع سوکت اشاره نمی‌کنیم. مشخص است که مادربوردی که نیاز دارید باید سوکتش با CPU انتخابی تان مطابقت داشته باشد. اما اگر یک پردازنده AMD خریداری کنید، مادربوردAMD-compatible لازم دارید.
اگر CPU اینتل خریداری کرده‌اید، باید مادربورد Intel-compatible هم خریداری کنید. مادربورد نه تنها باید با AMD یا Intel هماهنگی داشته باشد، بلکه باید با نسل پردازنده‌ای که استفاده میکنید هم مطابقت داشته باشد.
یک نکته مهم دیگر که باید در نظر گرفته شود، سایز مادربورد است. سایزهای بسیار و متنوعی برای استفاده‌های مختلف از مادربورد وجود دارد اما بیشتر مردم برای کامپیوترهای رو میزی عادی به سراغ استاندارد ATX boards می‌روند.
با ذکر این نکات، برویم سراغ نکات مهم.
آیا قرار است اورکلاک کنید؟
اگر فکر اورکلاک کردن CPU را در سر دارید، پس باید موقع خرید مادربورد-حداقل اگر انتخابتان Intel است- به آن دقت کنید. AMD Ryzen desktop CPUs و مادربوردهایشان مناسب اورکلاک است اما این که چه مقدار اضافی می‌توانید از آن‌ها خارج کنید بین نسل‌های متفاوت کاملا فرق می‌کند. این موضوع گسترده‌ای است برای همین در این مطلب به آن نمی‌پردازیم.
در مورد Intel فقط Intel CPU هایی را که یک نشانه‌ی خاص داشته باشند می‌توانید اورکلاک کنید. ( یک حرف K یا T در انتهای شماره محصول). این موضوع درباره چیپست‌های اینتل هم صدق می‌کند. رقم مدل مادربورد معمولا بر اساس چیپست آن تعریف می‌شود. برای اورکلاک کردن یک پردازنده ی اینتل، شما نیاز به یک مادربورد Z-series دارید که با CPU همخوانی داشته باشد.
علاوه بر این به VRM یا ماژول تنظیم کننده ولتاژ که ولتاژ فراهم شده را به CPU تبدیل می‌کند هم توجه کنید. در کل تعداد فازهای بیشتر VRM به معنای تامین برق خالص تر برای پردازنده است که در نتیجه عملکرد را بهبود می‌بخشد. بهترین راه برای اطلاع از VRM مادربورد بررسی سایت‌ها و نظرات کاربران است.
پورت ها، وای فای و اسلات های RAM
حالا بیایید بخش‌های پر زرق و برق مادربورد را بررسی کنیم. در نظر گرفتن پورت‌هایی که مادربورد ارائه می‌دهد، فکر خیلی خوبی است. اگر می‌توانید پورت‌های مختلف را با نگاه تشخیص بدهید، دیگر کار به آسانی نگاه کردن به تصاویر فروشگاه آنلاین مورد علاقه‌تان است. به همین سادگی می‌توانید ببینید هر مدل چه چیزی را ارائه می‌دهد.
بیشتر مردم هنوز مادربوردی را می‌خواهند که چند پورت استاندارد Type-A USB را ترجیحا با چند پورت USB 3.1 یا بالاتر از آن داشته باشد. تعداد پورت‌هایی که لازم دارید بستگی به دستگاه‌ها و لوازم جانبی‌ای دارد که استفاده میکنید. یادتان نرود که حداقل دو تا از این پورت‌ها را کیبورد و ماوس اشغال خواهند کرد.
خرید مادربوردی که چند USB-C port داشته باشد هم فکر خوبی است چرا که در آینده بیشتر USB ها به آن سمت می‌روند. به علاوه اگر هارد اکسترنال با رابط USB-C داشته باشید سرعت انتقال فایل‌ها بسیار سریع‌تر است.
وقتی دنبال USB-C می‌گردید احتمالا با مادربوردهایی که Thunderbolt 3 یا ۴ را پشتیبانی می‌کنند نیز روبرو می‌شوید. پورت تاندربولت امکان انتقال داده با سرعت بسیار بالا را فراهم می‌کند. به طور همزمان از دستگاه‌های USB-C و پورت مانیتور هم پشتیبانی می‌کند.
اگر کارت گرافیک نمی‍گیرید و به جای آن گرافیک پردازنده کارتان را راه می‌اندازد، رابطهای صفحه نمایش مادربورد نیز اهمیت خودشان را دارند. رایج‌ترین HDMI است اما ممکن است به DisplayPort ، DVI و یا حتی VGA نیز نیاز داشته باشید.
یک خبر خوب برایتان داریم: می‌توانید آداپتورهایی را تهیه کنید که یک نمایشگر DVI را از طریق پورت HDMI به مادربورد شما متصل کند. با این حال در حالت ایده آل پورت‌های نمایشگر باید هم در نمایشگر و هم در مادربورد با یکدیگر مطابقت داشته باشند.
وای فای لازم دارید؟ در حالت ایده آل یک کامپیوتر گیمینگ یا کامپیوتری که به طور معمول بارگذاری یا بارگیری فایل‌های پرحجم را انجام می‌دهد ، اتصال اترنت سیمی به اینترنت خواهد داشت. اگر به Wi-Fi داخلی احتیاج دارید باید هزینه اضافی کنید. اگر مادربرد مجهز به Wi-Fi ندارید همیشه می‌توانید یک کارت PCIe Wi-Fi را بعدا خریداری کنید.
در این بحث اسلات PCIe برای هر مادربورد حیاتی است. برای یک GPU گیمینگ، PCIe x16 slot لازم دارید که کاملا استاندارد است. اگر در فکر اضافه کردن کارت صدا یا کارت اضافه دیگری هستید، برای جا دادن این کارت‌ها به اسلات های کافی نیاز دارید.
همچنین بهتر است مطمئن شوید که مادربرد شما دارای یک اسلات M.2 برای solid-state drive NVMe است. این اسلات هم در این مرحله کاملا استاندارد است و خیلی خوب است. چرا که سرعت درایوهای NVMe بسیار بالاتر از SATA SSD ها و هارد درایوها است.
علاوه بر همه این‌ها ما در ابتدای دوره‌ی دوره گذار PCIe ها هستیم. تولید کنندگان دارند از PCIe 3.0 به PCIe 4.0 منتقل می‌شوند. اگر مادربوردی تهیه کرده‌اید که PCIe 4.0 را ساپورت می‌کند، به یک CPU هماهنگ با PCIe 4.0 هم نیاز دارید. از ماه مه ۲۰۲۱ سری‌های AMD Ryzen 3000 و ۵۰۰۰ و همچنین پردازنده‌های نسل ۱۱ اینتل از استاندارد جدید پشتیبانی می کنند. بدون CPU و مادربرد هماهنگ با PCIe 4.0 سیستم به طور پیش فرض در سرعت PCIe 3.0 قرار دارد.
یکی دیگر از نکات مهم در خرید مادربورد در انتهای کار، RAM slot است. این مورد را جدی بگیرید. بیشتر مادربوردها با استاندارد ۴ تولید می‌شوند که بارگذاری سیستم با RAM را آسان‌تر (و البته ارزان‌تر) می‌کند. در هر صورت بوردهای سایز کوچک‌تر معمولا فقط دو اسلات RAM دارند.
محدوده ی قیمت
اگر در فکر خرید کامپیوتر هستید پس خودتان می‌دانید که قیمت بخش خیلی مهمی از پروسه خرید است. اگر چیز ارزان بخرید به عنوان مثال نمی‌توانید به طور قطعی روی عملکرد باورنکردنی اورکلاک حساب کنید.
البته این به این معنا نیست که باید گران‌ترین بوردی را که پیدا کردید، بخرید. برای هر نوع بورد امکان پیدا کردن بوردی که از نظر هزینه، کیفیت و عملکرد مناسب باشد، وجود دارد. مخصوصا اگر قبل از خرید به نقد و نظرات توجه کنید.
مادربرد عنصری اساسی در کامپیوتر شماست. مطمئن شوید زمان کافی را صرف پیدا کردن مادربوردی که با نیازها و بودجه‌ی شما همخونی داشته باشد کرده‌اید. به این ترتیب مادربوردی دارید که عملکرد روان سیستم شما را تا سال ها تضمین می‌کند.
