آسمان شب مملو از عجایب و پدیده است. صورت های فلکی یکی از این پدیده ها است که با خلاقیت و تخیل انسان ارتباط مستقیم دارند. اگر بخواهیم این پدیده را به صورت ساده تعریف کنیم، باید بگوییم که گروهی از ستارگان است که به نظر می رسد الگو و یا تصویری را تشکیل می دهد.
در زمان های باستان این صورت های فلکی برای بشر نقش مهمی داشتند. آن ها الگوهایی قابل تشخیصی هستند که به افراد کمک می کنند تا در هنگام شب و با استفاده از آسمان، جهت های جغرافیایی را تشخیص دهند. تا کنون ۸۸ صورت فلکی رسمی و تایید شده وجود دارد.
در این مقاله درباره صورت های فلکی بیشتر توضیح می دهیم و سعی می کنیم با آن ها بهتر آشنا شویم. با ما همراه باشید.
آیا ستاره های موجود در یک صورت فلکی، نزدیک به هم قرار دارند؟
هر صورت فلکی مجموعه ای از ستارگان است در فضا توزیع شده اند. همه ستاره ها فاصله های مختلف از زمین دارند. به نظر می رسد که ستاره ها در یک صفحه قرار دارند زیرا ما آن ها را از مسافتی بسیار دور مشاهده می کنیم.
اندازه ستاره ها، فاصله آن ها از زمین و دمای آن ها بسیار از یکدیگر متفاوت است. ستاره های کم نور ممکن است کوچک تر ، دورتر یا دارای دمای کم تری نسبت به ستاره های روشن تر باشند. از این رو، درخشان ترین ستاره ها لزوماً نزدیک ترین ستاره ها نیستند.
برای مثال در صورت فلکی ماکیان (Cygnus) ، ستاره ای که از همه کم نورتر است به زمین نزدیک تر است و درخشان ترین ستاره آن دورترین ستاره به ما است.
صورت های فلکی چگونه و بر چه اساسی نام گذاری می شوند؟
بیشتر نام هایی که می دانیم از فرهنگ های خاورمیانه و دوران باستان به خصوص یونان و روم ناشی شده است. این تمدن ها الگو ستاره ها در کنار هم را به عنوان خدایان، الهه ها و حیوانات داستان های اساطیری خود نامگذاری می کردند.
در برخی موارد صورت های فلکی دارای اهمیت تشریفاتی یا مذهبی نیز بوده اند. در مواردی هم، وجود این ستاره ها به مشخص کردن زمان بین کاشت و برداشت کمک می کردند.
۴۸ صورت فلکی “باستان” وجود دارد و این گروه ها دارای درخشان ترین ستاره ها هستند. زیرا در آن دوران به راحتی و با چشم غیر مسلح انسان قابل مشاهده بوده اند.
صورت های فلکی که در دوران جدید تری کشف و نام گذاری شدند- مانند طاووس ، تلسکوپ و زرافه – در واقع صورت های فلکی مدرن هستند که توسط ستاره شناسانی که از تلسکوپ استفاده می کردند و قادر به مشاهده آسمان شب در نیم کره جنوبی بودند و در سال های بین ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ شناسایی شدند.
می توان گفت این دانشمندان ستاره های کم نور را بین صورت های فلکی باستان به هم پیوند دادند و ۳۸ صورت فلکی مدرن یه وجود آوردند.
در سال ۱۹۳۰ اتحادیه بین المللی نجوم، ۸۸ صورت فلکی مدرن و باستانی را به طور رسمی فهرست کرد (یکی از صورت های فلکی باستانی به ۳ قسمت تقسیم شده بود) و اطراف هر یک از آن ها یک مرز ترسیم کرد. لبه های مرزی که به هم می رسند، کره آسمان زمین را به ۸۸ قطعه تقسیم می کنند.
آیا همه ستاره ها بخشی از یک صورت فلکی هستند؟
خیر زیرا میلیاردها ستاره وجود دارد و فقط کسری از آن ها اشکال و الگوهای موجود را تشکیل می دهند. در واقع این ها ستاره هایی هستند که با چشم غیر مسلح انسان به راحتی دیده می شوند.
با این وجود این مقدار زیاد از ستاره در مرزهای یکی از ۸۸ منطقه صورت فلکی قرار می گیرند. در حالی که منجمان آسمان شب را با استفاده از تلسکوپ های مدرن مطاله می کردند، توانستند ستاره ها را در فضاهای تاریک اطراف صورت های فلکی – ستاره هایی که بخشی از تصاویر اصلی نیستند – تشخیص دهند.
با مشاهده آسمان در یک شب تاریک می توانید برخی از این ستاره ها را مشاهده کنید. اگر با دوربین شکاری به آسمان نگاه کنید، حتی ستاره های بیشتری را می بینید. اگر تلسکوپ داشته باشید، باز هم بیشتر خواهید دید! همه ستاره هایی که می بینید به یک گروه خاص از ستاره ها تعلق دارند؛ ستارگان کهکشان خودمان، راه شیری.
