ممکن است فکر کنید که اسکریپت‌نویسی در لینوکس فقط مخصوص افراد حرفه‌ای است، اما حتی اگر خود را برنامه‌نویس نمی‌دانید، می‌تواند زمان زیادی برای شما ذخیره کند. یادگیری کمی اسکریپت‌نویسی پایه می‌تواند در بلندمدت با خودکارسازی کارهای تکراری و خسته‌کننده، وقت شما را به میزان قابل‌توجهی صرفه‌جویی کند.
خودکارسازی کارهای تکراری
یکی از دلایل یادگیری اسکریپت‌نویسی در لینوکس این است که می‌تواند در انجام کارهای تکراری زمان زیادی را برای شما ذخیره کند. اگرچه کامپیوترها به‌طور طبیعی در برخی کارها باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شوند، اما اگر یک انسان مجبور باشد یک کار را بارها و بارها انجام دهد، خسته خواهد شد. این وظیفه کامپیوتر است، نه شما!
شاید لازم باشد تعداد زیادی فایل را از یک سرور دانلود کنید یا نام تعداد زیادی تصویر را تغییر دهید. این کارها می‌توانند خسته‌کننده باشند، اما با اسکریپت‌نویسی می‌توانید کامپیوتر را به انجام آن‌ها وادار کنید.
یک مثال خوب از این موضوع را می‌توان در انجمن Bash در ردیت مشاهده کرد. یک وکیل با استفاده از پیشنهادی از ChatGPT یک اسکریپت نوشت تا کارهای مربوط به تشخیص متن نوری (OCR) را در ۴۰ فایل به‌صورت خودکار انجام دهد. این اسکریپت، کار طاقت‌فرسای باز کردن تک‌تک فایل‌ها را به یک فرآیند ساده تبدیل کرد که تنها شامل انتقال فایل‌های PDF به یک پوشه و اجرای اسکریپت بود.
جالب اینجاست که این فرد هیچ پیش‌زمینه‌ای در علوم کامپیوتر یا اسکریپت‌نویسی شل نداشت، اما این روش باعث شد که او ساعت‌ها در زمان خود صرفه‌جویی کند.
می‌توانید اسکریپت‌های آماده را آنلاین پیدا کرده و مطابق نیاز خود تغییر دهید
یکی از مزایای اسکریپت‌نویسی این است که به‌راحتی می‌توانید اسکریپت‌هایی را که دیگران نوشته‌اند، پیدا کرده و آن‌ها را مطابق نیاز خود تغییر دهید.
به‌عنوان‌مثال، اگر می‌خواهید چندین فایل تصویری را با استفاده از Bash تبدیل کنید، می‌توانید عبارتی مانند “چگونه تصاویر را در Bash تبدیل کنیم” را جستجو کنید. معمولاً آموزش‌هایی پیدا خواهید کرد که نشان می‌دهند چگونه می‌توان با استفاده از ابزارهای جانبی مانند ImageMagick یک مبدل تصویر ساخت.
همچنین، می‌توانید از وب‌سایت‌هایی مانند GitHub اسکریپت‌های آماده را دانلود کنید، آن‌ها را مطالعه کرده و با تغییرات جزئی، برای کارهای خود استفاده نمایید.
منابع آموزشی آنلاین و کمک از افراد حرفه‌ای در برنامه‌نویسی
همچنین می‌توانید منابع متنی آنلاین در مورد اسکریپت‌نویسی، مانند Advanced Bash Scripting Guide را پیدا کنید. حتی کتاب‌هایی وجود دارند که مملو از اسکریپت‌های آماده هستند و به آن‌ها “کتاب آشپزی” (Cookbook) می‌گویند. این کتاب‌ها برای بسیاری از زبان‌های اسکریپت‌نویسی محبوب در دسترس هستند.
شما در این مسیر تنها نخواهید بود! مهم نیست که بخواهید چندین فایل را تغییر نام دهید یا اطلاعاتی را از یک فایل اکسل استخراج کنید، احتمالاً شخص دیگری قبلاً کاری مشابه را انجام داده است. همانطور که دستور پخت غذاها بین افراد دست‌به‌دست می‌شود، اسکریپت‌ها هم به همین شکل به اشتراک گذاشته و تغییر داده می‌شوند. شما هم ممکن است به‌مرور همین کار را انجام دهید.
دریافت کمک از برنامه‌نویسان حرفه‌ای (و گاهی هوش مصنوعی!)
علاوه بر اینکه می‌توانید اسکریپت‌های آماده را برای کاهش پیچیدگی یادگیری پیدا کنید، افراد زیادی در انجمن‌های برنامه‌نویسی حضور دارند که مایل‌اند به شما کمک کنند. همچنین، ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT نیز می‌توانند در نوشتن و اصلاح اسکریپت‌های شما مفید باشند.
استفاده از انجمن‌های آنلاین برای دریافت کمک
یکی از مثال‌های خوب در این زمینه، ساب‌ردیت‌های مرتبط با لینوکس و برنامه‌نویسی متن‌باز است. تعداد زیادی انجمن و اتاق‌های گفتگو به مباحث لینوکس و اسکریپت‌نویسی اختصاص داده شده‌اند. اگر در حل یک مشکل گیر افتادید، می‌توانید در Reddit، Stack Exchange یا سایر فروم‌های تخصصی از دیگران راهنمایی بگیرید.
برخی از این انجمن‌ها مخصوص مبتدیان هستند و برخی دیگر برای افراد حرفه‌ای طراحی شده‌اند. بنابراین، هنگام پرسیدن سؤال، دقت کنید که آیا فروم موردنظر برای سطح دانش شما مناسب است یا خیر. در فروم‌های تخصصی، بهتر است از پرسیدن سؤالات خیلی ابتدایی خودداری کنید، زیرا ممکن است استقبال خوبی از آن نشود.
قبل از پرسیدن سؤال، مستندات را بخوانید!
یکی از موارد مهمی که باید رعایت کنید، مطالعه مستندات و بخش سؤالات متداول (FAQ) زبان اسکریپت‌نویسی موردنظر شما است. افراد زمانی تمایل بیشتری به کمک دارند که ببینند شما قبل از پرسیدن سؤال، تلاش خود را برای پیدا کردن پاسخ انجام داده‌اید.
از آنجایی که این انجمن‌ها معمولاً شامل توسعه‌دهندگان حرفه‌ای هستند، اگر شما بدون داشتن پیش‌زمینه‌ای در علوم کامپیوتر وارد دنیای لینوکس و اسکریپت‌نویسی شده‌اید، می‌توانید از افرادی که تجربه مشابهی داشته‌اند، مشاوره بگیرید.
برای مثال، ممکن است راهنمایی‌هایی درباره نحوه نوشتن یک اسکریپت Bash دریافت کنید، مانند وکیلی که قبلاً ذکر شد. همچنین، ممکن است یاد بگیرید که در چه مواقعی نباید از اسکریپت‌نویسی استفاده کنید؛ مثلاً زمانی که وظایف پیچیده‌تری مانند حلقه‌های تودرتو و مدیریت داده‌های پیشرفته مورد نیاز است.
نقش هوش مصنوعی در اسکریپت‌نویسی
با اینکه نتایج هوش مصنوعی گاهی بحث‌برانگیز هستند، اما این فناوری نقش فزاینده‌ای در راهنمایی برای نوشتن اسکریپت‌ها ایفا می‌کند.
اسکریپت‌نویسی یکی از وظایفی است که به‌خوبی با مدل‌های هوش مصنوعی سازگار است، زیرا برخلاف موضوعاتی که نیاز به درک پیچیده‌ای از فرهنگ انسانی دارند، کدنویسی معمولاً نتایج عینی و مشخصی دارد. به همین دلیل، احتمال “توهم زدن” هوش مصنوعی در این زمینه کمتر است.
علاوه بر این، سیستم‌های خبره که برای کمک به برنامه‌نویسی طراحی شده‌اند، مدت‌ها قبل از ظهور مدل‌هایی مانند ChatGPT وجود داشته‌اند و به توسعه‌دهندگان در حل مشکلات کدنویسی کمک کرده‌اند.
اگر به طور جدی قصد یادگیری اسکریپت‌نویسی دارید، باید همچنان تا جایی که می‌توانید اطلاعات خود را افزایش دهید.
زمان و پول خود را با سخت‌افزار موجودتان صرفه‌جویی کنید
اگر می‌خواهید از اسکریپت‌نویسی لینوکس بهره‌برداری کنید، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که آیا به یک دستگاه جدید نیاز دارید. خوشبختانه، اگر قصد دارید زبان‌های اسکریپت‌نویسی را امتحان کنید، به کامپیوتر جدیدی نیاز ندارید.
لینوکس در استفاده از سخت‌افزار موجود شما بسیار عالی عمل می‌کند. توزیع‌های لینوکس برای تقریباً هر کامپیوتری که در ۳۰ سال گذشته ساخته شده است، وجود دارد. ممکن است شما از یک کامپیوتر قدیمی ۴۸۶ استفاده نکنید، اما آن لپ‌تاپ ۵ ساله احتمالاً برای اجرای یک توزیع سبک به اندازه کافی مناسب خواهد بود و به‌عنوان یک مبتدی احتمالاً با مشکلات پیشرفته‌ای مواجه نخواهید شد.
حتی بهتر از آن، روش‌هایی وجود دارد که می‌توانید لینوکس را در کنار سیستم‌عامل موجود خود اجرا کنید.
استفاده از سیستم‌عامل موجودتان
اگر در حال وارد شدن به دنیای اسکریپت‌نویسی لینوکس هستید، احتمالاً تجربه‌ای با لینوکس یا سیستم‌عامل‌های شبیه یونیکس ندارید. خوشحال خواهید شد که بدانید می‌توانید از سیستم‌عامل موجود خود استفاده کنید.
اگر از macOS استفاده می‌کنید، می‌توانید به راحتی اپلیکیشن Terminal را باز کنید و از شل استفاده کنید، مشابه با نحوه‌ای که هر کاربر لینوکس استفاده می‌کند. اگر روی ویندوز ۱۰ یا ۱۱ هستید، می‌توانید Windows Subsystem for Linux (WSL) را نصب کنید. این فرایند پیچیده‌تر از ترمینال macOS است و باید یک توزیع انتخاب کنید، اما اکنون با استفاده از Microsoft Store بسیار آسان‌تر شده است. نصب WSL فقط چند دقیقه طول می‌کشد و اوبونتو گزینه خوبی برای کسانی است که تازه وارد دنیای لینوکس شده‌اند، زیرا استفاده از آن بسیار ساده است و در عین حال برای توسعه‌دهندگان حرفه‌ای محبوب است.
چون WSL برای توسعه‌دهندگان حرفه‌ای طراحی شده است، کمتر شما را راهنمایی می‌کند نسبت به زمانی که از یک دسکتاپ اوبونتو استفاده می‌کنید، اما اگر قبلاً از MS-DOS، Command Prompt ویندوز یا PowerShell استفاده کرده‌اید، می‌توانید خط فرمان لینوکس را تسلط پیدا کنید. مزیت WSL این است که نیازی به جابجایی بین دسکتاپ ویندوز و یک نسخه دوال بوت یا ماشین مجازی لینوکس ندارید.
کتابخانه‌ها و برنامه‌ها کارهای سخت را برای شما انجام می‌دهند
شاید شنیده باشید که اسکریپت‌نویسی می‌تواند سخت باشد، اما روش‌های زیادی وجود دارد که کارها را راحت‌تر می‌کنند. برنامه‌نویسان از انجام همان کار به یک روش دوباره و دوباره متنفرند، و به همین دلیل کتابخانه‌هایی برای راحت‌تر کردن کارها ایجاد کرده‌اند. کتابخانه‌هایی برای دستکاری فایل‌ها و دریافت اطلاعات از اینترنت وجود دارند.
شما می‌توانید بسیاری از عملیات‌ها را به دادن دستورات به این کتابخانه‌ها که به آن‌ها “کتابخانه‌ها” گفته می‌شود، کاهش دهید. همانطور که قبلاً ذکر شد، اسکریپت‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را به نیازهای خود تطبیق دهید. این اسکریپت‌ها می‌توانند به عنوان مثال‌هایی برای اسکریپت‌های کوچکی که خودتان می‌سازید، عمل کنند.
یادگیری مهارت‌های پیشرفته به شما این امکان را می‌دهد که بیشتر خودکارسازی کنید
یادگیری نوشتن اسکریپت‌ها مثل یادگیری یک ساز موسیقی است: زمان می‌برد و شما فقط با تمرین بهتر خواهید شد.
ممکن است پیچیده به نظر برسد. من هم از این مرحله عبور کرده‌ام. وقتی شروع کردم، مفاهیم ساده‌ای مثل حلقه‌های “for” برایم دشوار به نظر می‌رسیدند. اما با تجربه‌ای که به دست آوردم، حالا می‌توانم یک حلقه “for” را در پایتون حتی در خواب هم بنویسم.
دانستن زبان‌های اسکریپتی یک مهارت ارزشمند است
اگر مهارت‌های خود را در زبان‌های اسکریپتی تقویت کنید، متوجه خواهید شد که یک مهارت پرطرفدار را به دست آورده‌اید. تا مارس ۲۰۲۵، زبان برنامه‌نویسی محبوب‌ترین در شاخص TIOBE، پایتون است، که یک زبان اسکریپتی و زبان رایجی است که بسیاری از افراد زمانی که شروع به کدنویسی می‌کنند، یاد می‌گیرند.
این یک نظرسنجی از برنامه‌نویسان حرفه‌ای است، بنابراین اگر پایتون را یاد بگیرید، نه تنها می‌توانید کارهای خسته‌کننده را خودکار کنید، بلکه ممکن است چشم‌اندازهای شغلی خود را نیز بهبود ببخشید. اگر بدانید چگونه اسکریپت‌های مؤثر بنویسید، می‌توانید در مقایسه با دیگر متقاضیان احتمالی، مزیتی داشته باشید. یادگیری نوشتن اسکریپت‌ها، حتی اگر مدرک علوم کامپیوتر نداشته باشید، می‌تواند در بیش از یک جنبه به نفع شما باشد.
